23.Nisan.2011 tarihli Balkan Gazetesini okurken Samsunlu Akın Üner’in “Çiftetelli Turkiko” başlıklı yazısında Mübadil Rumlar ile ilgili Karadeniz-Bafra’dan gidenlerin eski kıyafetlerini göstererek hangisinin Türk, hangisinin Rum olduğunu ayırt edemediğini yazıyor.

    Gerçekten de kıyafetler yanında yaşam tarzları, yedikleri içtikleri, gerek müzikleri ve gerekse müzik aletleri, hatta gördükleri rüyaların dahi aynı olduğunu iddia edebilirim.

    Gaziemir(Seydiköy) dede, bu mübadiller içinde eski Kavala civarından Korcu, Rahça ve Zigoş’tan göçenler yaşamaktadır. Karşılıklı ilişkiler hala devam etmektedir. İki taraf birbirini karşılıklı ziyaret eder. 1924 Mübadelesinden önce bölgeye gelen Bafra, Tokat yöresi Rumlarıyla beraber aynı evleri paylaştıkları günlerdeki anıları karşılıklı yad ederler. Kavala daki Rumların gerek işyerlerinde gerekse evlerinde Trabzonspor bayraklarını başköşelerine asarlar. Gaziemirli Mübadiller de Zigoş,Rahça ve Korucu’nun resimlerini hala evlerinin başköşelerinden indirmezler. Geçmişteki anılar belleklerinden silinmez. Kimisi dedesinin evini, kimisi ninesinin evindeki çiçekleri, gülleri hala anımsar.

    Kavala’dan Gaziemir’e gelen bir grup içindeki Kavalalı misafir ve folklorcu 2009 yılı Ekim ayında Özdere Grand Efe Otelinde Gaziemir Belediye Başkanı Halil İbrahim Şenol tarafından konuk edilmişti. Karşılıklı folklor gösterileri esnasında Kavala’dan gelen folklorcuların gösteriye çıkan ekibi seyreden o gün otelde konaklayan bir grup içinde, eski birkaç dost yanıma yaklaşarak gösteri yapan ekibin Gaziemirli olup olmadığını sormuşlardı. Gösteri yapanların Kavala’dan gelen Rumların olduğunu söyleyince hepsi hayretler içinde kalmışlardı. Oynanan Karadeniz Horon’unu, çalınan müzikteki kemençe ve tulum adeta Karadeniz sahillerinden sanki Ege kıyılarına gelmişti diyemiyorum çünkü ekip Kavala’dan geliyordu.  Gerçekten de kıyafetler aynı, oynanan oyun aynı, müzik aynı, müzik aletleri aynı idi. Hele Gayda(Tulum)nın hüzünlü sesi, tüm güzelliğiyle anılara gözyaşlarını ekliyordu. Bu müzik aletleri sorarım sizlere kime aittir? Kavala’dan gelen Türklere mi, yoksa Karadeniz’den giden Rumlara mı? Yoksa Karadeniz Kıyılarında binlerce yıl kullanılan müzik aletleri mi?

    GaziemirliMübadiller, özenle oynadıkları Zigoş oyununu zannederler ki sadece onlar oynar. Aslında Kavala’da ve bölgede oynanan Cüguş Anadolu’da Zigoş olmuştur. Seydiköylü mübadillerin adeta milli marşı gibi, her düğünde, her asker uğurlamasında özenle oynanan bu oyunun sahibi kim olabilir sizlerce? Melodisi aynı, sözleri aynı, müzik aletleri aynı, böyle iki dilde söylenen hangi ülkelerin folklorik müzikleri vardır?

    Anladınız mı şimdi “Hanya’yı Konya’yı” Hanya Yunanistan’da, Konya ise Türkiye’dedir. Birbirine o kadar uzak olmasına rağmen bu yörelerin insanlarını müzik, sosyal yaşam, örf ve adetler yanında yedikleri içtiklerini bile sanki aynı aşçılar pişirmiş kadar aynı lezzettedir. İşte bu iki ırk tüm düşmanlıklara rağmen yalnızca dinleri farklıdır. Birbirine o denli kaynaşmış ki, ayırana aşk olsun!

    Cacık olmuş Cacıki, Köfte olmuş Keftedes, Yuvarlama olmuş Yuvarlakia, , Dometesi olmuş Domata, Bonfile olmuş Bonfiles, Biftek olmuş Bifteki, Bezelye olmuş Arakas, Biber olmuş Piperi, Bakkal olmuş Bakkalis, Musakkayı, Plakiyi biz mi onlardan aldık, onlar mı bizden aldı?

    Selanik Vathilakkos’taki Karakaçani Amca 3 yaşında terk ettiği Seydiköy’ü tekrar görmeden ölürsem, gözüm arkada kalacak dediği zaman 91 yaşındaydı. Yine Türkiye Cumhuriyeti eski Cumhurbaşkanlarından Süleyman Demirel’i büyük bir sevgiyle öpen Seydiköylü Mümün Karakaçan o topraklardan Anadolu’ya göçmemiş miydi?

    Bu konunun daha fazla derinine inmeden kardeşçe yaşamaya bakalım.