Gaziemir Belediye Meclisi’nde epey bir süredir yaşanan gergin tartışma herkesin malumu.

Özellikle de yerel iktidar partisi konumundaki Cumhuriyet Halk Partisi meclis grubunda yaşanan gerginlikler!

2009’dan günümüze kadar Gaziemir’de yerel iktidarı elinde tutan CHP, aynı zamanda yerelde bir nevi yasama/onama işlevini yürüten Belediye Meclisi’nde muhalefet bloğunu oluşturan Ak Parti MHP’ye oranla yüzde 50’lik sayısal avantaja sahip.

Hal böyle olduğu halde CHP Meclis Grubu içerisinde zaman içerisinde ikili, üçlü saflaşmaların ortaya çıktığını görmekteyiz. CHP Gaziemir özelinde, çok partili döneme geçilmesinin ardından 59 yıl sonra elde ettiği yerel iktidar tecrübesinde, meclis çalışmaları ayrı bir süreç olarak ilerliyor. Grup içerisinde yaşanması doğal olan tartışma ve çekişmelerin, adeta açık kalp ameliyatı yapılırcasına, kamuoyuna yansıması Gaziemirliler tarafından pekte doğal karşılanmadığını belirtmekte yarar var.

Belediye Kanunu’nda Belediye Başkanı’nın, Belediye Meclisi’nin, Belediye Encümeni’nin ve belediye meclis üyelerinin görevleri açıkça belirtilmiştir.

Ak Parti döneminde revize edilerek çıkarılan yeni 5393 sayılı Belediye Kanunu’nda (tıpkı 1580 sayılı eski belediye kanununda olduğu üzere) icra makamı olarak Belediye Başkanı’nın görev ve yetkilendirmiştir.

Ak Parti; son Türkiye genelinde en çok belediye başkanına sahip bir parti olmasından dolayı olsa gerek, belediye başkanına ve başkanlık makamını, merkezi idari yapısı karşısında olmasa da, belediye kurumu içerisinde, eskisine oranla daha da yetkilendirmiştir.

Belediye teşkilatlarının kurulmasından günümüze Türkiye’de yerel yönetimler Başkanlık Sistemi üzerinden yürütüle gelmiştir. Ak Parti döneminde ise “Bütünşehir” olarak nitelenen yeni Büyükşehir Belediyeleri yasası ile de, köylerin, belde belediyelerin kurumsal statülerine son verilerek neredeyse tüm yönetim yetkileri Büyükşehir Belediye Başkanlık makamına geçmiştir.  

(Son yerel seçimlerle birlikte Ankara-İstanbul gibi gözde büyükşehir belediyelerini CHP’nin alması sonrasında, merkezi iktidar tarafından, özellikle de büyükşehir belediye başkanlarının bazı yetkilerinin alınarak, belediye meclislerine devri için bir takım yasal değişikliklere hazırlanılmaktadır.)

Belediye Başkan’ın yetkilerinin yanında, Belediye Meclis’inin ve meclis üyelerinin sınırlı olmakla birlikte elbette çok önemli görev ve yetkileri de vardır. Belediye Bütçesi’ni hazırlamak ve onaylamak belediye meclislerinin ve belediye meclis üyelerinin en önemli görevlerinin başında gelmektedir. (Bakınız; 5393 sayılı Belediye Kanunu. Madde:18)

Meclis üyeleri her yıl Ekim ayı meclis toplantısında, Belediye Encümeni tarafından hazırlanmış bulunan bütçe tahmini gelir-gider taslağını görüşür ve karara bağlar.

Bütçeyi kim yapar tartışması bir nevi yumurta mı tavuktan, tavuk mu yumurtadan çıkar tartışmasından farksızdır.

Bir sonraki yıl için planlanan stratejik hedefler ve çalışmalar doğrultusunda ilgili müdürlükler gelir-gider bütçe önerilerini Belediye Başkanı’na sunarlar. Belediye Başkanı gerekli gördüğü değişiklikleri tamamlar ve Belediye Encümeni’ne gönderir. Belediye meclis üyelerinden seçilmiş üyeler ve ilgili müdürlerden oluşan Belediye Encümeni’ne Belediye Başkanı (yada başkanın atadığı bir encümen üyesi yada başkan yardımcısı) başkanlık eder. Encümen üyeleri tahmini gelir-gider önerisini görüşür. Rakamlar konusunda son kararı verir ve oluşan Tahmini Gelir-Gider Bütçesi taslağını son kararı verecek ve onaylayacak olan Belediye Meclisi’ne gönderir. Belediye Meclisi’ne Başkanlık Önergesi şeklinde gelen Tahmini Gelir-Gider Bütçesi meclis tarafından incelenmek üzere Plan ve Bütçe Komisyonu’na gönderilir. Belediye Meclisi’nde grubu bulunan tüm partililerin temsiliyle oluşan Plan ve Bütçe Komisyonu’nda Bütçe Taslağı incelenir. Taslağı inceleyen komisyon, hazırladığı raporu ile birlikte Tahmini Gelir-Gider Bütçesi’ni yeniden meclis genel kuruluna gönderir. Meclis Başkanı (Belediye başkanı yada vekili) Tahmini Gelir-Gider Bütçesi’ni meclis üyelerinin görüşüne sunar. İlk önce gruplar adına, daha sonra talep eden her bir meclis üyesi bütçe konusunda görüşünü açıklar. Görüşmelerin yeterli görülmesinin ardından da Tahmini Gelir-Gider Bütçesi oylamaya sunulur. Bütçenin geçmesi için salt çoğunluk yeterli sayılır. (Büyükşehir’lerde) İlçe belediye meclisinde kabul edilen bütçeler bir kez daha Büyükşehir Belediye Meclisi’nde görüşülerek meclis genel kurulunda kabul edilir.

Belediye Meclisi’nde bütçenin kabul edilmemesi halini ise, Belediye Kanunu 30. Maddesi’nde ele almıştır. Bu madde, görevini yapmayan meclisin feshini düzenleyen maddedir.

Ekim 2020 meclisinin ilk iki toplantısına yansıyan gerginliğin Gaziemir Belediyesi’nin 2021 yılındaki Tahmini Gelir-Gider Bütçesi’nin görüleceği 15 Ekim’deki toplantısına ne derece yansıyacağı ilçe siyasetinin en önemli konusudur.

31 sandalyeden oluşan Gaziemir Belediye Meclisi’nde, CHP’nin 20, Ak Parti’nin 9 ve MHP’nin 2 meclis üyesi bulunmaktadır. Belediye Kanunu’na göre Bütçe yapmak tüm meclis üyelerinin görevi olmakla birlikte, asıl sorumluluğun mecliste en çok üyeye sahip olan CHP’de olduğu aşikardır.

Yerel iktidar partisinin meclis grubu içerisinde yaşanan ve kamuoyuna da yansıyan gerginliğin bütçe görüşmelerine ne derece etki edeceği kamuoyunca dikkatlice izlenmektedir.

Son üç seçimdir partisini Gaziemir’de yerel iktidara taşıyan CHP seçmenlerinin bu durumdan fazlasıyla rahatsız olduğunun altını çizmek gerekir. Tüm yetki kullananların bu tedirginliği görerek tıkanılan noktalarda sağduyulu adımları atmaları kaçınılmazdır.