Küçük Menderes Havzası, 3 bin 502 kilometrekarelik su toplama alanı ile Ege Bölgesi'nin en önemli tarım ve su kaynaklarına sahip havzalarından biri olma özelliğini taşıyor.

Nüfusun 500 bine yaklaştığı havzada yaşayanların geçim kaynağı önemli oranda sulu tarıma dayanmaktadır. Ekilebilir ve sulanabilir tarım arazisi büyüklüğü ise yaklaşık 885 bin dekarlık bir alanı kapsamaktadır.

Çalışma çerçevesinde DSİ tarafından depolanabilir bütün yüzey suyu kaynakları projelendirilmiştir. Beydağ Barajı ile sulamaya açılan 196 bin 500 dekar araziye ek olarak inşa halinde olan ve planlama çalışmaları tamamlanan 7 barajla birlikte, sulanan alan miktarının 330 bin 310 dekara çıkarılması hedeflenmektedir.

Küçük Menderes Nehri Alt havzasında gerçekleştirilen hidrojeolojik etütlere göre, yer altından yılda 289 milyon metreküp su çekilebilecek potansiyel mevcut olmasına karşın 810 milyon metreküp su çekilmektedir. Aşırı çekimler sonucu yeraltısu seviyeleri hızla düşmüş ve su taşıyan jeolojik birimlerde su kalmamıştır. Ancak havzada bulunan depolanabilir baraj ve göletler ile hidrojeolojik etütlerle ortaya konan yer altı suyu potansiyeli, 885 bin dekar tarım arazisinin tamamının sulama ihtiyacını karşılayamamaktadır.

5 milyon metreküp su yer altına depolanacak

Küçük Menderes havzasının su kaynaklarının geliştirilmesine yönelik Havza hidrolojisinde depolanamayan (depolama olanağı bulunmayan) yüzey suyunun bir kısmının Tire Eğridere Gökçen arazilerinde yapay besleme açık havuz yöntemi ile yeraltına süzdürmeye yönelik bir proje çalışma yapılmıştır. Bu projeyle; Bölge Müdürlüğümüzce Tire İlçesi Gökçen Köyü arazilerinde yer alan 1,430,000 m2 lik bir hazine arazisinde, Eğridere çayı yakınında 4.600 m uzunluğundaki duvar ve tel çit ile çevrili bu alanda, işletmeye yönelik proje çalışması hazırlanmıştır. Yağışlı aylar olan Aralık-Mayıs periyodunda 6 aylık sürede en düşük akımın 250 l/s mertebesinde olduğu ön görülmektedir

Türkiye'de ilk defa gerçekleştirilecek proje ile asgari 5 milyon 27 bin metreküp su kış aylarında yer altına depolanacak ve yaz aylarında sondaj kuyuları ile yapılacak çekimlerde yaşanılan düşüşlere engel olunması sağlanacak ve de yas kuyularına ilave su temini maksadı taşıyacaktır.  

Yer altı su seviyeleri yükselecek, enerji maliyetleri düşecek

Bölgede yapılan rasat çalışmalarına göre 2008 yılında bölgedeki, kuyuların yeraltısu seviyeleri 40 metre civarında iken, 2018 yılında ise yaklaşık yeraltısu seviyeleri 90-100 metrelere düşmüştür. Proje ile yer altına asgari 5 milyon 27 bin metreküp su depolanacak ve yer altı su seviyelerinde önemli yükselişler sağlanarak çiftçilerin kuyularındaki pompaj elektrik enerjisi giderlerinde ciddi tasarruf sağlanacaktır.

Proje Eğridere Çayı üzerinde Tire ve Gökçen'de yapılıyor

DSİ Genel Müdürü Mevlüt Aydın, Yaptığı açıklamada, havzadaki su yetersizliği ve suya olan yoğun talebin kendilerini yeni mühendislik çözümlerine yönelttiğini belirtti.

Genel Müdür Aydın, şöyle konuştu:

"Havza su kaynaklarının geliştirilmesi maksadıyla baraj ve göletlerde depolanamayan yüzey suyunun bir kısmının yapay gölet-havuz yöntemi ile yer altı suyunu beslemesine yönelik bir proje geliştirdik. Suni göletten, havuzlardan sızdırma yöntemiyle yer altına su depolanacak. Yer altı suyunun yapay beslenmesi olarak tanımladığımız ve ülkemizde ilk defa gerçekleştirilecek bu proje yer altı su kaynaklarının daha hızlı yenilenmesine, dolmasına olanak veriyor. Eğridere Çayı üzerinde Tire ve Gökçen'de ilk defa uygulanan proje ile yer altı suyu rezervuarlarının tabii yollarla beslenmesini çeşitli mühendislik sistemleriyle destekleyeceğiz."

İlki Tire ve Gökçen'de yapılan yer altı suyu besleme projesinin, Türkiye'nin su kaynaklarının geliştirilmesi açısından önemli projelerden biri olacağına dikkati çeken Genel Müdürü Mevlüt Aydın, "Su kaynakları kısıtlı ve yarı kurak bir bölgede olan ülkemizin, kısıtlı su kaynaklarının depolanması ve kullanılmasında bu projeler önemli bir rol üstlenecek" dedi. 

Aydın, "14 Mart tarihinde Tarım ve Orman Bakanımız Sayın Dr. Bekir Pakdemirli ile birlikte projenin çalışma sahasında incelemede bulunduk. Çalışmalar devam ediyor. Bu projeler ülkemizin yüzey ve yer altı sularının birlikte planlanmasına yönelik yeni bir bakış açısıyla Küçük Menderes gibi birçok havza ve ovada su yetersizliğinin çözümü ve su kaynaklarının geliştirilmesine son derece önemli katkılar sağlayacak" değerlendirmesinde bulundu.